In de jaren 70 nam het verkeer fors toe. De bestaande verkeersproblemen rondom Eindhoven zouden worden opgelost met de aanleg van de “Verlengde Poot van Metz”. Verkeerskundig een fraai idee, maar planologisch een monstrum. De “Verlengde Poot van Metz” zou pal naast de Dommel komen liggen, en dus ook tussen Valkenswaard en Dommelen in. Ruimtelijke ordening, met de daarbij horende regelingen ontstond in die tijd. Lucht- water- en bodemverontreiniging begonnen aandacht te krijgen. Voor het voeren van bestuursrechtelijke procedures was echter het hebben van rechtspersoonlijkheid vereist en in 1978 werd formeel de Vereniging Milieuwerkgroep Valkenswaard opgericht. De vereniging kende als doelstelling: ”het bevorderen van een zodanige leefomgeving in Valkenswaard, dat mens en samenleving zich hierin zo goed mogelijk kunnen ontplooien”.

Vanaf de beginjaren van deze eeuw zijn er veel ontwikkelingen geweest op het gebied van de cultuurhistorie. De nota Belvedère verscheen waarin de overheid bepaalde dat cultuurhistorie een geïntegreerd onderdeel moest worden van de ruimtelijke inrichting. Opzet van dit beleid is dat gemeenten voorafgaand aan ontwikkelingen op hun grondgebied een inventarisatie doen naar de bestaande cultuurhistorische waarden en deze vervolgens optimaal integreren in bijvoorbeeld bestemmingsplannen, omdat een goede inpassing van de cultuurhistorische waarden bijdraagt aan versterking van de lokale identiteit.

Ruime aandacht werd daarbij geschonken aan het archeologiebeleid vanuit de overtuiging dat de lokale overheid het publieke belang van het kwetsbare en waardevolle archeologische erfgoed dient te behartigen. Dit erfgoed is onderdeel van de cultuurhistorische identiteit van de gemeente, vertegenwoordigt een algemeen belang en maakt deel uit van de publieke ruimte.


In 2015 werd het aandachtsgebied van de Vereniging Milieuwerkgroep Valkenswaard uitgebreid met het aspect Cultuurhistorie en werd de naam van de vereniging statutair gewijzigd in Vereniging Groen en Heem Valkenswaard en omstreken. Ook werden de doelstellingen uitgebreid en was er sprake van samenvoegingen van enkele lokale partijen waaronder Vereniging Bewust Ongerust, Valkenswaard Laat Die Muur Staan, Vereniging Natuurbehoud Valkenswaard en Vereniging Natuurbehoud Waalre.

Hieronder treft u kort informatie aan over de groeperingen waaruit in 2015 Groen en Heem is ontstaan: Vereniging Bewust Ongerust, Valkenswaard Laat Die Muur Staan, Vereniging Natuurbehoud Valkenswaard en Vereniging Natuurbehoud Waalre.

Natuurbehoud Valkenswaard
De vereniging Natuurbehoud Valkenswaard werd opgericht met als doel het beschermen van de Ecologische Hoofdstructuur binnen de gemeente Valkenswaard en directe omgeving. Onder het doel valt mede het behouden en verbeteren van de natuur, de landschappelijke en cultuurhistorische waarde, de flora en de fauna, en de kwaliteit van het milieu (waaronder lucht, bodem, water en gezondheid). De Vereniging Natuurbehoud Valkenswaard heeft in 2015 met succes gevochten voor het behoud van het Waalrese bos en hiermee een flinke kaalslag voor aanleg van een golfbaan weten te voorkomen.

Natuurbehoud Waalre
“Behoud van het Waalrese bos” was de  belangrijke doelstelling van de vereniging. Samen met diverse andere verenigingen heeft Natuurbehoud Waalre zich verzet tegen aanleg van het fietspad Oude Spoorbaan. En afgedwongen dat er ’s nachts geen verlichting zou branden om al te veel verstoring voor de natuur te voorkomen.

Bewust Ongerust
Bewust Ongerust bestond uit een groep enthousiaste mensen uit Valkenswaard die zich inzette voor het behoud van natuur- en cultuurwaarden in het gebied Hoppenbrouwers en bij de Weegbree in Valkenswaard. Het gebied is gelegen in het Dommeldal ten westen van Valkenswaard, en bestaat grotendeels uit oud akkercomplex met esdek, bolle ligging, openheid, zandpaden en bosjes met bovendien de overgang van die akkers naar het beekdal van de Dommel. 

(vervolg van Bewust Ongerust) Het gebied heeft zowel bij de provincie als op de Erfgoedkaart van de gemeente een zeer hoge cultuurhistorische waarde. Projectontwikkelaar en gemeente Valkenswaard waren in 2007 voornemens om in genoemde gebieden kantoor- en woningbouw te realiseren. Het plan stond bekend onder de naam Dommelkwartier. Bewust Ongerust heeft aangetoond dat bebouwing in het door de projectontwikkelaar en gemeente aangewezen gebied ongewenst en onnodig was en kreeg gelijk in oktober 2014 toen de Raad van State het woningbouwplan vernietigde. In december 2015 werd het herziene plan verworpen door de gemeenteraad van Valkenswaard wegens strijdigheid met de Ladder van Duurzame Verstedelijking en zorgvuldig ruimtegebruik. Bouwen in het buitengebied was niet langer toegestaan.

Valkenswaard laat die muur staan
De ogen en oren van het Cultureel Erfgoed in Valkenswaard en voortgekomen uit de protestpagina op Facebook om sloop van de oude pastoriemuur in Valkenswaard tegen te gaan. De 135 jaar oude pastorie van de Nicolaaskerk in Valkenswaard is een monument. De tuinmuur van de pastorie, die vermoedelijk tegelijk met de pastorie is gebouwd, staat helaas niet beschreven en valt dus niet onder het monument. Daarom heeft het kerkbestuur besloten om deze oude muur te laten slopen. Na de nieuwbouw naast de pastorie, komt er een wandelpad die langs de pastorietuin loopt. De muur zou dan voor iedereen te bewonderen zijn. Hoe mooi zou het geweest zijn om dan langs een mooie gerestaureerde oude muur te wandelen, die toch eigenlijk bij het monument hoort, in plaats van langs een nieuw opgetrokken muurtje?